W obecnym roku jesteśmy świadkami wysypu prac poświęconych nowożytnej Polsce, w szczególności historii szlachty. Oprócz recenzowanej tutaj pracy ukazały się także dzieła Joanny Orzeł (My, Sarmaci. Mity i rzeczywistość szlachty Rzeczypospolitej, Warszawa 2025) oraz Macieja Nawrockiego („Sarmatyzm”. Historia pojęcia, Toruń 2025). Tak więc zadajmy pytanie – jak z podjętym tematem poradził sobie Artur Wójcik w swojej książce Sarmatia. Czarna legenda złotego wieku? Na początek kilka słów o autorze. Artur Wójcik, historyk, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego,...

Even before the premiere of Ridley Scott’s Napoleon, the film was stirring up emotions, especially among researchers and enthusiasts of the Napoleonic era. With the appearance of the first materials – photos, trailers or selected excerpts – a discussion began about how specific moments from Napoleon’s life would be depicted. Historians in the period (incuding me) quite quickly began to raise their objections. Interestingly, this was met with a strong reaction from the director – Ridley Scott was unsparing in his criticism of historians, going so far as to say texts...

Niniejszy tekst stanowi recenzję najnowszej książki Tymoteusza Pawłowskiego „Sowieci nie wchodzą. Polacy mogli wygrać w 1939 roku. Fakty, a nie historia alternatywna” (wyd. Fronda, Warszawa 2020), przy czym nie aspiruje on do miana kompleksowego jej omówienia – takowego zapewne omawiane dzieło doczeka się ze strony osób bardziej zaznajomionych z tematyką kampanii polskiej 1939 r., lecz dotyka kwestii, które zwróciły moją uwagę przy lekturze kreując na jej temat opinię, którą chciałbym się poniżej podzielić.  Zanim jednak przejdę do analizy i miejscami...

Film 1917 w reżyserii Sama Mendesa był chyba najgorętszą premierą przełomu 2019/2020. Zbiera on pozytywne opinie krytyków (89% na Rotten Tomatoes), które mają swoje odbicie chociażby w dziesięciu nominacjach do Oscara czy dwóch otrzymanych Złotych Globach. Trzeba przy tym otwarcie przyznać, że pochwały kierowane w stronę reżysera, a także  odpowiadającego za zdjęcia Rogera Deakinsa są jak najbardziej uzasadnione. Decyzja o przyjęciu formy jednego długiego ujęcia (tzw. one-shot) powoduje, że widz zdaje się być bliżej głównych bohaterów oraz bardziej chłonąć...

Pseudonaukowa teoria mówiąca o istnieniu starożytnego państwa polskiego tzw. Wielkiej Lechii w ostatnich latach zdobyła grupę wiernych zwolenników, a jej piewcy tj. Janusz Bieszk czy Paweł Szydłowski wyszli ze swoimi teoriami poza sferę internetu publikując, nakładem szanowanego niegdyś wydawnictwa Bellona, kilkanaście książek, które, co należy odnotować z ubolewaniem, cieszą się pewną popularnością.  Z racji na rosnące grono tzw. turbolechitów/turbosłowian (w przeciwieństwie do Autora recenzowanej pracy będę tych zwrotów używać zamiennie) było chyba sprawą...

W dniach 1 maja – 1 czerwca 2018 r. została przeprowadzona przeze mnie ankieta dotycząca korelacji gier wideo i wiedzy historycznej, a jej wyniki pozwolą na stworzenie artykułu. Serdecznie dziękuję wszystkim respondentom za udział w badaniu. Poniżej prezentuję wyniki ankiety.   Płeć badanych – mężczyźni – 84% (158) – kobiety – 16% (30) Wiek badanych – mniej niż 18 lat – 6,9% (13) – 18-25 lat – 59,6% (112) – 26-40 lat – 30,9% (58) – 41-60 lat – 2,7% (5) Wykształcenie badanych – zawodowe – 0,5% (1) – podstawowe...

Wraz z nowym rokiem na TVP zadebiutował nowy polski serial historyczny pt. Korona królów. Produkcja ta, nazywana telenowelą historyczną, spotkała się powszechną krytyką nie tylko ze względu na ubogą scenografię, marny scenariusz i kiepską grę aktorską, ale także za dość luźne trzymanie się faktów historycznych. Nie dzieje się to niestety po raz pierwszy w ostatnich latach – większość polskich produkcji historycznych ostatnich lat mniej lub bardziej luźno trzymała się faktografii, w przypadku najnowszej produkcji TVP kilka bardzo kuriozalnych omówiono chociażby...

Zapraszam do zapoznania się z pierwszym wpisem z serii Wojskowe ciekawostki, w ramach której będę zamieszczał krótkie artykuły dotyczące ciekawych faktów z historii wojskowości. W epoce napoleońskiej powstało znane do dziś we Francji powiedzenie pijany jak Polak (franc. soûl comme un Polonais) odnoszące się z jednej strony do skłonności ówczesnych Polaków do alkoholu jak i do ich męstwa, których to świadkiem połączenia miał być sam Napoleon. Wspominam o tym w kontekście dokumentu na jaki natrafiłem na portalu Szukaj w archiwach. Dokument ten, znajdujący się w zbiorach...

Koniec listopada przyniósł kolejną rocznicę wybuchu powstania listopadowego. Zryw ten o tyle wciąż budzi emocje wśród opinii publicznej, choć oczywiście nie takie jak chociażby powstanie warszawskie, gdyż począwszy od słynnej pracy prof. Jerzego Łojka „Szanse powstania listopadowego” pojawiają się głosy, iż insurekcja ta była ciągiem straconych szans. W tymże tonie wybrzmiewają poświęcone powstaniu dwa artykuły autorstwa Macieja Rosalaka i Piotra Zychowicza, zamieszczone w najnowszym numerze miesięcznika „Historia Do Rzeczy” w których obaj Autorzy...

Wczoraj tj. 28 kwietnia br. wraz z Sekcją Historii Powszechnej XX w. SKNH UAM miałem okazję zwiedzić Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, które od chwili swojego otwarcia budzi spore kontrowersje, zarówno na polu merytorycznym jak i politycznym. Na wstępie pragnę zaznaczyć, że poniższa opinia ma charakter mocno subiektywny. Ostrzegam również przed spoilerami dotyczącymi zawartości ekspozycji. Po tym krótkim wprowadzeniu przejdźmy do sedna. Muzeum II Wojny Światowej, powołane do życia w 2008 r., otworzyło swoje podwoje dla zwiedzających na początku bieżącego roku. Od tego...