Zapraszam do zapoznania się z pierwszym wpisem z serii Wojskowe ciekawostki, w ramach której będę zamieszczał krótkie artykuły dotyczące ciekawych faktów z historii wojskowości.

W epoce napoleońskiej powstało znane do dziś we Francji powiedzenie pijany jak Polak (franc. soûl comme un Polonais) odnoszące się z jednej strony do skłonności ówczesnych Polaków do alkoholu jak i do ich męstwa, których to świadkiem połączenia miał być sam Napoleon. Wspominam o tym w kontekście dokumentu na jaki natrafiłem na portalu Szukaj w archiwach. Dokument ten, znajdujący się w zbiorach Archiwum Narodowego w Krakowie, jest tzw. konduit-listą, czyli sporządzanym cyklicznie raportem (osobno sporządzano ją dla oficerów oraz podoficerów i żołnierzy), w którym wypisywano stan osobowy oddziału wraz z krótką charakterystyką każdego żołnierza. W konduit-liście zasobu (zakładu) pułku XIgo jazdy (11 pułku ułanów) sporządzonej w 1812 r. uderza przede wszystkim negatywna ocena większości żołnierzy, przy czym znacznej części z nich zarzucono pijaństwo, co ciekawe na liście znalazło się kilkunastu żołnierzy obcego pochodzenia (pojawiają się określenia takie jak Węgier czy Moskal).

Na zakończenie warto dodać, że znaczne straty archiwów polskich w czasie II wojny światowej znacząco utrudniają badania nad społecznymi uwarunkowania armii Księstwa Warszawskiego, lecz prezentowana w niniejszym artykule konduit-lista pokazuje, że jest to zagadnienie niezwykle ciekawe i warte prowadzenia badań.

Poniżej fragmenty wspomnianego dokumentu (całość jest dostępna tutaj):

Dawid Gralik